80 jaar vrij zijn in Helmond
In 2024/2025 herdenken we dat Helmond tachtig jaar in vrijheid leeft. Een mijlpaal die ons herinnert aan de offers voor onze democratie en de verantwoordelijkheid om vrijheid te beschermen.
Met achttien leerlingen uit het mbo, vo en hbo werkten we aan het project ‘Tachtig jaar vrij zijn in Helmond’. Door ontmoetingen met mensen die oorlog hebben meegemaakt, hoorden zij aangrijpende levensverhalen over verlies, veerkracht en hoop. Voor de leerlingen werd het geen gewone schoolopdracht, maar een confrontatie met de realiteit van vrijheid – en wat het betekent als die vrijheid je wordt ontnomen.
Er zijn 22 verhalen opgetekend. Ze behoren tot het immaterieel erfgoed van Helmond. Deze verhalen verbinden ons met het verleden en inspireren ons om vrijheid te blijven waarderen.
Je leven opbouwen in moeilijke omstandigheden
Maxima werd in 2001 geboren in Deventer, Nederland. Haar ouders kwamen naar Nederland voor een nieuw begin. Kort daarna verhuisde ze met haar ouders terug naar hun geboorteland, Syrië, omdat haar ouders heimwee hadden en geen verblijfsvergunning kregen. Maxima’s familie is van Koerdische afkomst en komt uit het Afrin, in het noorden van Syrië. Ze groeide op in Aleppo en bezocht regelmatig Afrin. In 2011 brak de oorlog in Syrië uit. Deze burgeroorlog veranderde haar leven drastisch. Door de onveilige situatie moest Maxima op verschillende plekken wonen. Ze verhuisde tijdelijk naar Turkije. Maxima’s vader had een nieuwe baan gevonden daar. In Turkije verbleef het gezin ongeveer drie jaar. Tijdens de eerste twee jaar verhuisden ze regelmatig heen en weer tussen Turkije en Syrië. Uiteindelijk namen ze afscheid van Turkije en keerde ze terug naar Afrin, Metino. Dat is het dorp waar Maxima oorspronkelijk vandaan komt. Dit was voordat Maxima naar Nederland vertrok. Ondanks de omstandigheden heeft Maxima veel mooie herinneringen aan haar tijd in Syrië, vooral aan momenten met haar familie in Afrin en Aleppo. Eén van haar favoriete herinneringen is het gezamenlijk oogsten van olijven met vrienden, kennissen en familie. Dat mist ze enorm. Helaas kan Maxima niet meer terug naar Syrië. Het land wordt door het ministerie van Buitenlandse Zaken als een rood gebied aangemerkt, waardoor reizen erheen verboden is. Het vertrek uit Syrië bracht gemengde gevoelens met zich mee.
Als oudste kind in het gezin voelde Maxima een sterke verantwoordelijkheid voor haar twee jongere broertjes. Het was moeilijk om haar familie en vrienden achter te laten, maar door de oorlog zag ze geen toekomst meer in Syrië. Maxima moest wel vertrekken. Ze vluchtte alleen, omdat haar moeder voor haar broertjes moest zorgen en haar vader vanwege politieke problemen het dorp niet kon verlaten. Tijdens de zware reis naar Nederland was ze gelukkig niet helemaal alleen: ze reisde samen met een nicht en een kennis van haar familie. De reis duurde twee maanden en was uiterst zwaar. Ze moesten lange afstanden lopen, vaak door bossen en in zware regen. Ze sliepen onder bomen en hadden nauwelijks rust. Maxima hield zichzelf op de been met de gedachte: “Je moet door, er is geen pauze.” In juli/augustus 2015 arriveerde Maxima in Nederland. Ze voelde zich opgelucht en blij, vooral toen ze eindelijk contact kon opnemen met haar ouders via de telefoon. De eerste periode in Nederland vond ze spannend en vernieuwend, maar ze ervaarde ook een cultuurshock. Een van de dingen die haar opvielen, was dat Nederlanders erg open zijn en hun mening graag uiten. In het begin vond Maxima dit lastig, maar uiteindelijk wende ze eraan. Het gemis van haar ouders was zwaar, omdat ze hen twee jaar lang niet kon zien. Toch bleef Maxima hoopvol en was ze dankbaar dat ze in Nederland een veilige plek had gevonden.
Ze begon haar verblijf in het opvangcentrum in Ter Apel en werd daarna opgenomen in een pleeggezin in Kaatsheuvel. Ze vond Kaatsheuvel een mooi dorp en voelde zich er welkom. Na 2,5 jaar verhuisde ze met haar pleeggezin naar Helmond. De eerste kennismaking met Nederlanders was voor Maxima positief. Mensen waren vriendelijk en gastvrij, waardoor ze zich welkom voelde. Ook vond ze het fijn om andere mensen te leren kennen buiten haar eigen familiekring. Hoewel ze nog veel contact heeft met sommige vrienden en familie in Syrië, voelt Maxima zich thuis in Nederland. Ze zou ooit graag Syrië regelmatig willen bezoeken, maar denkt niet volledig weg te kunnen gaan uit Nederland. Na twee jaar in Nederland kwamen haar ouders en broertjes ook aan. Dit was de gelukkigste dag van haar leven, want ze had hen enorm gemist. Vanaf dat moment begon haar leven echt vorm te krijgen. Ze ging naar school, maakte vrienden en bouwde een toekomst op. Maxima begon op de taalschool en ging daarna naar ROC Ter Aa, waar ze de opleiding Legal insurance & HR volgde. Momenteel studeert ze International Business op de Hogeschool Avans in Den Bosch. Daarnaast werkt ze als zelfstandig beëdigd tolk en helpt ze mensen die geen Nederlands spreken. Ze is ook graag bezig met vrijwilligerswerk. Het is Maxima’s droom om haar studie af te maken, een diploma te behalen en met haar droombaan te beginnen. Ze wil met haar opleiding een eigen NGO opzetten, om mensen in arme landen en oorlogsgebieden te helpen met het herbouwen van hun landen.
Daarnaast wil ze graag nog veel reizen en een gezin opbouwen. Voor Maxima betekent vrijheid dat je jezelf kunt zijn, dat je geaccepteerd wordt, dat je je mening mag uiten binnen grenzen en dat iedereen in zijn of haar waarde wordt gelaten. Ondanks alles wat ze heeft meegemaakt, blijft ze hoopvol en opgewekt. De bevrijding van Syrië onlangs brengt gemengde gevoelens met zich mee. Aan de ene kant voelt Maxima opluchting en vreugde dat haar land bevrijd is van de dictatuur. Het geeft hoop voor de toekomst en biedt de mogelijkheid om terug te kunnen keren om de band met haar roots weer te kunnen versterken wat ze heel erg mist. Tegelijkertijd zijn er ook pijnlijke herinneringen en gevoelens van verlies die naar boven komen. Ze heeft een belangrijke deel van haar jeugd in ballingschap doorgebracht, ver van thuis, en familieleden die achter zijn gebleven en verloren gegaan. Bovendien heeft ze moeite gehad met het behouden van vriendschappen door de constante onstabiliteit. Er is onzekerheid en angst bij de gedachte aan terugkeren, omdat ze bang is dat haar laatste mooie herinneringen van haar land gewist raken en vervangen worden door pijnlijke beelden van de huidige omstandigheden van het land. En ook stelt ze zich een aantal vragen zoals, wat bevrijding echt betekent voor het land? Maar vooral hoe de toekomst van degenen is die achter zijn gebleven. Het verhaal van Maxima is indrukwekkend en inspirerend. Het toont haar moed en doorzettingsvermogen in moeilijke omstandigheden. Ondanks de vele uitdagingen die ze tegenkwam wil ze het beste uit haar leven te halen.
Als oudste kind in het gezin voelde Maxima een sterke verantwoordelijkheid voor haar twee jongere broertjes. Het was moeilijk om haar familie en vrienden achter te laten, maar door de oorlog zag ze geen toekomst meer in Syrië. Maxima moest wel vertrekken. Ze vluchtte alleen, omdat haar moeder voor haar broertjes moest zorgen en haar vader vanwege politieke problemen het dorp niet kon verlaten. Tijdens de zware reis naar Nederland was ze gelukkig niet helemaal alleen: ze reisde samen met een nicht en een kennis van haar familie. De reis duurde twee maanden en was uiterst zwaar. Ze moesten lange afstanden lopen, vaak door bossen en in zware regen. Ze sliepen onder bomen en hadden nauwelijks rust. Maxima hield zichzelf op de been met de gedachte: “Je moet door, er is geen pauze.” In juli/augustus 2015 arriveerde Maxima in Nederland. Ze voelde zich opgelucht en blij, vooral toen ze eindelijk contact kon opnemen met haar ouders via de telefoon. De eerste periode in Nederland vond ze spannend en vernieuwend, maar ze ervaarde ook een cultuurshock. Een van de dingen die haar opvielen, was dat Nederlanders erg open zijn en hun mening graag uiten. In het begin vond Maxima dit lastig, maar uiteindelijk wende ze eraan. Het gemis van haar ouders was zwaar, omdat ze hen twee jaar lang niet kon zien. Toch bleef Maxima hoopvol en was ze dankbaar dat ze in Nederland een veilige plek had gevonden.
Ze begon haar verblijf in het opvangcentrum in Ter Apel en werd daarna opgenomen in een pleeggezin in Kaatsheuvel. Ze vond Kaatsheuvel een mooi dorp en voelde zich er welkom. Na 2,5 jaar verhuisde ze met haar pleeggezin naar Helmond. De eerste kennismaking met Nederlanders was voor Maxima positief. Mensen waren vriendelijk en gastvrij, waardoor ze zich welkom voelde. Ook vond ze het fijn om andere mensen te leren kennen buiten haar eigen familiekring. Hoewel ze nog veel contact heeft met sommige vrienden en familie in Syrië, voelt Maxima zich thuis in Nederland. Ze zou ooit graag Syrië regelmatig willen bezoeken, maar denkt niet volledig weg te kunnen gaan uit Nederland. Na twee jaar in Nederland kwamen haar ouders en broertjes ook aan. Dit was de gelukkigste dag van haar leven, want ze had hen enorm gemist. Vanaf dat moment begon haar leven echt vorm te krijgen. Ze ging naar school, maakte vrienden en bouwde een toekomst op. Maxima begon op de taalschool en ging daarna naar ROC Ter Aa, waar ze de opleiding Legal insurance & HR volgde. Momenteel studeert ze International Business op de Hogeschool Avans in Den Bosch. Daarnaast werkt ze als zelfstandig beëdigd tolk en helpt ze mensen die geen Nederlands spreken. Ze is ook graag bezig met vrijwilligerswerk. Het is Maxima’s droom om haar studie af te maken, een diploma te behalen en met haar droombaan te beginnen. Ze wil met haar opleiding een eigen NGO opzetten, om mensen in arme landen en oorlogsgebieden te helpen met het herbouwen van hun landen.
Daarnaast wil ze graag nog veel reizen en een gezin opbouwen. Voor Maxima betekent vrijheid dat je jezelf kunt zijn, dat je geaccepteerd wordt, dat je je mening mag uiten binnen grenzen en dat iedereen in zijn of haar waarde wordt gelaten. Ondanks alles wat ze heeft meegemaakt, blijft ze hoopvol en opgewekt. De bevrijding van Syrië onlangs brengt gemengde gevoelens met zich mee. Aan de ene kant voelt Maxima opluchting en vreugde dat haar land bevrijd is van de dictatuur. Het geeft hoop voor de toekomst en biedt de mogelijkheid om terug te kunnen keren om de band met haar roots weer te kunnen versterken wat ze heel erg mist. Tegelijkertijd zijn er ook pijnlijke herinneringen en gevoelens van verlies die naar boven komen. Ze heeft een belangrijke deel van haar jeugd in ballingschap doorgebracht, ver van thuis, en familieleden die achter zijn gebleven en verloren gegaan. Bovendien heeft ze moeite gehad met het behouden van vriendschappen door de constante onstabiliteit. Er is onzekerheid en angst bij de gedachte aan terugkeren, omdat ze bang is dat haar laatste mooie herinneringen van haar land gewist raken en vervangen worden door pijnlijke beelden van de huidige omstandigheden van het land. En ook stelt ze zich een aantal vragen zoals, wat bevrijding echt betekent voor het land? Maar vooral hoe de toekomst van degenen is die achter zijn gebleven. Het verhaal van Maxima is indrukwekkend en inspirerend. Het toont haar moed en doorzettingsvermogen in moeilijke omstandigheden. Ondanks de vele uitdagingen die ze tegenkwam wil ze het beste uit haar leven te halen.