80 jaar vrij zijn in Helmond
In 2024/2025 herdenken we dat Helmond tachtig jaar in vrijheid leeft. Een mijlpaal die ons herinnert aan de offers voor onze democratie en de verantwoordelijkheid om vrijheid te beschermen.
Met achttien leerlingen uit het mbo, vo en hbo werkten we aan het project ‘Tachtig jaar vrij zijn in Helmond’. Door ontmoetingen met mensen die oorlog hebben meegemaakt, hoorden zij aangrijpende levensverhalen over verlies, veerkracht en hoop. Voor de leerlingen werd het geen gewone schoolopdracht, maar een confrontatie met de realiteit van vrijheid – en wat het betekent als die vrijheid je wordt ontnomen.
Er zijn 22 verhalen opgetekend. Ze behoren tot het immaterieel erfgoed van Helmond. Deze verhalen verbinden ons met het verleden en inspireren ons om vrijheid te blijven waarderen.
Huilen in de storm of dansen in de regen
Elke ochtend zet Masoud Mojtabai de stoelverwarming van de auto aan via de app om naar zijn werk te gaan bij Big Ass Battery. Het contrast met zijn jeugd kan niet groter. Een van zijn meest indringende herinneringen is een ijskoude fietstocht van Deurne naar Helmond, ergens begin jaren ’90, op weg naar slager Kasabi in Helmond. Hij zat bij zijn vader achterop. Die trapte stoïcijns door, terwijl Masoud achterop rilde van de kou. “Pap, ik heb het zó koud,” zei hij. Zijn vader stopte, gaf hem zijn handschoenen, warmde zijn handjes op door erin te blazen en fietste verder. Voor Masoud is dat moment een blijvende herinnering aan de opofferingsgezindheid en veerkracht van zijn ouders.
Masoud werd eind 1985 geboren in de provincie Azerbeidzjan in Iran. Zijn ouders besloten in 1989, midden in de Golfoorlog, hun leven achter te laten en naar Nederland te vertrekken. Masoud was toen vier jaar oud. Hij herinnert zich weinig van de reis zelf, maar hij weet wel dat zijn ouders een enorm risico namen. “Als ik nu terugkijk begrijp ik pas hoe dapper het was om op die leeftijd – mijn vader was toen 38 – alles achter te laten en helemaal opnieuw te beginnen in een vreemd land.” Het gezin kwam terecht op verschillende opvanglocaties, waarna ze zich in Deurne vestigden. Voor zijn vader, een ondernemer in de elektrotechniek, en zijn moeder was het opnieuw beginnen een enorme uitdaging. Toch merkte Masoud daar als kind weinig van. “Ze hebben moeilijke tijden gekend, maar zorgden er altijd voor dat mijn zus Golsa en ik ons veilig en geliefd voelden. Ik ben nooit iets tekortgekomen.”
De eerste maanden in Nederland waren wennen, want Masoud sprak de taal niet. De herinneringen aan zijn eerste schooltijd – De Hasselbraam in Deurne – brengen hem terug naar meester Ari, die hem begeleidde. “Hij had best een pittige tijd met mij,” geeft Masoud toe. “Je verstaat iemand niet, en als iemand je dan uitlegt wat je moet doen, denk je als vierjarige: geen idee wat je bedoelt.”
Toch blikt Masoud met warmte terug op zijn tijd in Deurne. “Mijn ouders verzamelden fijne mensen om zich heen, van zowel Nederlandse als Iraanse gezinnen. Ik heb daar ook kennis gemaakt met mooie tradities, zoals carnaval. Ik zie mezelf nog op die klassenfoto staan, verkleed als clown. Geen idee waar dat pak ineens vandaan kwam.” Eind jaren ’90 verhuisde het gezin naar Helmond waar zijn ouders een huis hadden gekocht. Het gezin vestigde zich in Helmond-Noord. “Ik vond het een geweldige wijk. Ook in Helmond voelde ik me snel thuis,” vertelt Masoud. “We speelden altijd buiten en hadden een vriendengroep met allerlei verschillende culturele achtergronden.” Hij ging naar basisschool De Paardenbloem en later naar het Knippenbergcollege, waar hij zijn mavodiploma behaalde. “In het begin was ik niet altijd een voorbeeldige leerling; mijn vader moest nog wel eens opdraven als er kattenkwaad was uitgehaald. Hij was altijd heel duidelijk: school gaat voor alles. Altijd. Als mijn huiswerk niet af was, mocht ik niet naar buiten. Dat regime had ik ook nodig.” Op het Knippenbergcollege ontmoette hij zijn vrouw Anke. Samen hebben ze twee zoontjes.
Masouds vader blijft een belangrijke inspiratiebron. “Hij werkte zestien uur per dag, zes dagen per week. Ik kwam een keer thuis en het hele huis lag vol met Gouden Gidsen. Hij had zich aangemeld om die ook nog ‘even’ rond te brengen, naast zijn andere baan. Het hele gezin hielp mee. Mijn ouders werkten zo hard om ons een beter leven te geven.” Die mentaliteit heeft Masoud meegenomen in zijn eigen leven. “In onze keuken hangt een schilderij met de tekst: ‘No luck, all hustle.’
Als je iets wilt, moet je er zelf keihard voor werken en zo min mogelijk aan toeval of geluk overlaten. Mijn vader zegt altijd: ‘Als het moet, begin ik gewoon weer opnieuw.’ Die veerkracht bewonder ik enorm. Hij voegt daaraan toe: we kunnen huilen in de storm of dansen in de regen. Positiviteit en doorzettingsvermogen maken het verschil.”
Na de mavo volgde Masoud een opleiding Economie aan het Ter AA in Helmond. Daarna studeerde hij Commerciële Economie aan de Fontys Hogeschool in Eindhoven. Na enkele commerciële functies werkte hij een aantal jaren als docent Commerciële Economie op Ter AA in Helmond, waar hij lesgaf, studenten begeleidde en (hopelijk) inspireerde. “Het was geweldig om jongeren te helpen bij hun persoonlijke en professionele ontwikkeling,” zegt hij. Toch besloot hij uiteindelijk een andere richting op te gaan toen hij in contact kwam met de oprichters van een start-up die net uit de startblokken was. Diezelfde start-up, Big Ass Battery, is inmiddels een snelgroeiend bedrijf in Helmond dat zich richt op de productie van grote batterijsystemen. “Het is geweldig om met een team iets groots neer te zetten. Toen ik begon, waren we met twee of drie man. Nu hebben we tachtig medewerkers en maken we een verschil in de energietransitie.”
Daarnaast is Masoud actief in de Helmondse gemeenschap. Bijna dagelijks is hij te vinden in de boksschool. Onlangs heeft hij zich aangesloten bij het team van SV Brandevoort, waar zijn zoontje voetbalt. “Ik vind het belangrijk om betrokken te zijn bij wat mijn kinderen doen.”
Masoud geniet van beide culturen. “Ik heb het geluk gehad dat ik het beste van twee werelden mee heb gekregen. Van de Iraanse cultuur leer je warmte en gastvrijheid, en van de Nederlandse hoe belangrijk structuur en nuchterheid zijn. Dat probeer ik ook mee te geven aan mijn kinderen.” Hij vertelt hoe zijn familie regelmatig samenkomt. “Ik had onlangs een Iraans etentje georganiseerd bij ons voor (schoon) familie met zo’n twintig man. Mijn moeder zei eerst: ‘Ik kan niet ineens voor zoveel mensen koken,’. Geen probleem, dan regelen we toch een cateraar en maak je wat kleinenere gerechtjes om te proeven. Het was een fantastische avond. Dat soort momenten laat je beseffen wat echte rijkdom is: familie en verbondenheid.” Masoud kijkt met trots terug op hoe zijn familie vanuit niets een leven en een toekomst in Nederland heeft opgebouwd. “En ik geniet van kleine, speciale momenten. Zoals een familie- etentje, familiedag of het moment als ik mijn zoontjes een kus geef terwijl ze veilig liggen te slapen. Dat is echt geluk.”
Vrijheid betekent voor Masoud dat iedereen mag zijn wie die wil zijn en mag zeggen wat men wil zeggen, zolang je anderen niet bewust beledigt of kwetst. “We leven in een fantastisch mooi land,” zegt hij. “Laten we met zijn allen Nederland nog mooier maken voor de generatie na ons.” Masoud kijkt met trots en dankbaarheid terug op zijn reis. Van een vierjarige jongen die geen Nederlands sprak tot een professional, echtgenoot en vader. “Het leven draait niet om materialisme. Geluk zit in fijne mensen om je heen, in familie en in samen mooie herinneringen maken terwijl je alles geeft om je doelen te halen. Dat is wat ik mijn kinderen wil meegeven.” En elke keer als hij het schilderij in de keuken ziet of de speelgoedauto op de kamer van zijn zoontje die hij van iemand kreeg op de opvanglocatie, herinnert hij zich alle uitdagingen in de eerste jaren in Nederland. “Het laat me zien hoever we zijn gekomen, maar ook wat echt belangrijk is in het leven: liefde, doorzettingsvermogen en de mensen om je heen.”
Toch blikt Masoud met warmte terug op zijn tijd in Deurne. “Mijn ouders verzamelden fijne mensen om zich heen, van zowel Nederlandse als Iraanse gezinnen. Ik heb daar ook kennis gemaakt met mooie tradities, zoals carnaval. Ik zie mezelf nog op die klassenfoto staan, verkleed als clown. Geen idee waar dat pak ineens vandaan kwam.” Eind jaren ’90 verhuisde het gezin naar Helmond waar zijn ouders een huis hadden gekocht. Het gezin vestigde zich in Helmond-Noord. “Ik vond het een geweldige wijk. Ook in Helmond voelde ik me snel thuis,” vertelt Masoud. “We speelden altijd buiten en hadden een vriendengroep met allerlei verschillende culturele achtergronden.” Hij ging naar basisschool De Paardenbloem en later naar het Knippenbergcollege, waar hij zijn mavodiploma behaalde. “In het begin was ik niet altijd een voorbeeldige leerling; mijn vader moest nog wel eens opdraven als er kattenkwaad was uitgehaald. Hij was altijd heel duidelijk: school gaat voor alles. Altijd. Als mijn huiswerk niet af was, mocht ik niet naar buiten. Dat regime had ik ook nodig.” Op het Knippenbergcollege ontmoette hij zijn vrouw Anke. Samen hebben ze twee zoontjes.
Masouds vader blijft een belangrijke inspiratiebron. “Hij werkte zestien uur per dag, zes dagen per week. Ik kwam een keer thuis en het hele huis lag vol met Gouden Gidsen. Hij had zich aangemeld om die ook nog ‘even’ rond te brengen, naast zijn andere baan. Het hele gezin hielp mee. Mijn ouders werkten zo hard om ons een beter leven te geven.” Die mentaliteit heeft Masoud meegenomen in zijn eigen leven. “In onze keuken hangt een schilderij met de tekst: ‘No luck, all hustle.’
Als je iets wilt, moet je er zelf keihard voor werken en zo min mogelijk aan toeval of geluk overlaten. Mijn vader zegt altijd: ‘Als het moet, begin ik gewoon weer opnieuw.’ Die veerkracht bewonder ik enorm. Hij voegt daaraan toe: we kunnen huilen in de storm of dansen in de regen. Positiviteit en doorzettingsvermogen maken het verschil.”
Na de mavo volgde Masoud een opleiding Economie aan het Ter AA in Helmond. Daarna studeerde hij Commerciële Economie aan de Fontys Hogeschool in Eindhoven. Na enkele commerciële functies werkte hij een aantal jaren als docent Commerciële Economie op Ter AA in Helmond, waar hij lesgaf, studenten begeleidde en (hopelijk) inspireerde. “Het was geweldig om jongeren te helpen bij hun persoonlijke en professionele ontwikkeling,” zegt hij. Toch besloot hij uiteindelijk een andere richting op te gaan toen hij in contact kwam met de oprichters van een start-up die net uit de startblokken was. Diezelfde start-up, Big Ass Battery, is inmiddels een snelgroeiend bedrijf in Helmond dat zich richt op de productie van grote batterijsystemen. “Het is geweldig om met een team iets groots neer te zetten. Toen ik begon, waren we met twee of drie man. Nu hebben we tachtig medewerkers en maken we een verschil in de energietransitie.”
Daarnaast is Masoud actief in de Helmondse gemeenschap. Bijna dagelijks is hij te vinden in de boksschool. Onlangs heeft hij zich aangesloten bij het team van SV Brandevoort, waar zijn zoontje voetbalt. “Ik vind het belangrijk om betrokken te zijn bij wat mijn kinderen doen.”
Masoud geniet van beide culturen. “Ik heb het geluk gehad dat ik het beste van twee werelden mee heb gekregen. Van de Iraanse cultuur leer je warmte en gastvrijheid, en van de Nederlandse hoe belangrijk structuur en nuchterheid zijn. Dat probeer ik ook mee te geven aan mijn kinderen.” Hij vertelt hoe zijn familie regelmatig samenkomt. “Ik had onlangs een Iraans etentje georganiseerd bij ons voor (schoon) familie met zo’n twintig man. Mijn moeder zei eerst: ‘Ik kan niet ineens voor zoveel mensen koken,’. Geen probleem, dan regelen we toch een cateraar en maak je wat kleinenere gerechtjes om te proeven. Het was een fantastische avond. Dat soort momenten laat je beseffen wat echte rijkdom is: familie en verbondenheid.” Masoud kijkt met trots terug op hoe zijn familie vanuit niets een leven en een toekomst in Nederland heeft opgebouwd. “En ik geniet van kleine, speciale momenten. Zoals een familie- etentje, familiedag of het moment als ik mijn zoontjes een kus geef terwijl ze veilig liggen te slapen. Dat is echt geluk.”
Vrijheid betekent voor Masoud dat iedereen mag zijn wie die wil zijn en mag zeggen wat men wil zeggen, zolang je anderen niet bewust beledigt of kwetst. “We leven in een fantastisch mooi land,” zegt hij. “Laten we met zijn allen Nederland nog mooier maken voor de generatie na ons.” Masoud kijkt met trots en dankbaarheid terug op zijn reis. Van een vierjarige jongen die geen Nederlands sprak tot een professional, echtgenoot en vader. “Het leven draait niet om materialisme. Geluk zit in fijne mensen om je heen, in familie en in samen mooie herinneringen maken terwijl je alles geeft om je doelen te halen. Dat is wat ik mijn kinderen wil meegeven.” En elke keer als hij het schilderij in de keuken ziet of de speelgoedauto op de kamer van zijn zoontje die hij van iemand kreeg op de opvanglocatie, herinnert hij zich alle uitdagingen in de eerste jaren in Nederland. “Het laat me zien hoever we zijn gekomen, maar ook wat echt belangrijk is in het leven: liefde, doorzettingsvermogen en de mensen om je heen.”