80 jaar vrij zijn in Helmond
In 2024/2025 herdenken we dat Helmond tachtig jaar in vrijheid leeft. Een mijlpaal die ons herinnert aan de offers voor onze democratie en de verantwoordelijkheid om vrijheid te beschermen.
Met achttien leerlingen uit het mbo, vo en hbo werkten we aan het project ‘Tachtig jaar vrij zijn in Helmond’. Door ontmoetingen met mensen die oorlog hebben meegemaakt, hoorden zij aangrijpende levensverhalen over verlies, veerkracht en hoop. Voor de leerlingen werd het geen gewone schoolopdracht, maar een confrontatie met de realiteit van vrijheid – en wat het betekent als die vrijheid je wordt ontnomen.
Er zijn 22 verhalen opgetekend. Ze behoren tot het immaterieel erfgoed van Helmond. Deze verhalen verbinden ons met het verleden en inspireren ons om vrijheid te blijven waarderen.
Een nieuw begin
Vandaag kregen we op school bezoek van een jonge vluchteling, en hij vertelde zijn indrukwekkende verhaal. Zijn ouders moesten moeilijke keuzes maken om weg te gaan van de oorlog. Het werd een reis van een rustig leven in Oekraïne naar een nieuw begin in Nederland. Ihor Herasymenko is 17 jaar en wordt op 10 mei 18. Ihor is geboren in Oekraïne en had het goed, tot het moment dat de oorlog uitbrak. Toen veranderde zijn hele leven.
Ihor is geboren in Kiev, Oekraïne. Hij volgde daar de basisschool en het voortgezet onderwijs. Hij maakte vrienden op school en buiten school en had een prettige tijd. Hij had familie om zich heen die zielsveel van hem hield en om hem gaf. Hij voelde zich thuis, totdat hij moest vluchten. Met pijn en verdriet moest hij zijn familie achterlaten.
Op de dag van zijn vlucht had Ihor een Engels examen. Hij maakte zich klaar voor school, liep naar de keuken om ontbijt te maken en zijn lunchpakket in te pakken. Totdat zijn vader zei: “Je moet je spullen inpakken, want we gaan nu ver weg van huis. Het is niet langer veilig om in Kiev te blijven.” De steden werden verwoest. De oorlog was pas net begonnen, en Ihor moest snel zijn belangrijkste spullen in zijn tas doen. Ze renden naar de auto van zijn oom. In de auto zaten zijn broers, oma, tante, nichtjes en hijzelf. Zijn ouders bleven nog in Kiev, omdat het moeilijk was om hun thuis en herinneringen los te laten.
Met z’n zevenen reden ze van Kiev naar een andere stad in Oekraïne. Later kwamen zijn ouders alsnog naar hen toe. Zijn oma was lerares in Oekraïne en zijn oom ging in militaire dienst om te vechten in de oorlog. Hij was pas bij het begin van de oorlog in dienst gegaan. Zijn ouders haalden hem en zijn broers op, en samen gingen ze richting de grens. Na een maand reden ze naar Duitsland met een geleende auto. Daarna reisden ze door naar Nederland, waar ze uiteindelijk in Rotterdam terechtkwamen. Daar logeerden ze bij vrienden van kennissen.
Na een tijdje moesten ze naar een andere stad verhuizen, omdat ze andere plannen hadden voor hun toekomst. Met de auto gingen ze naar Druten, waar ze een lange tijd bleven. Maar later wilden ze toch ergens anders heen. Ze verhuisden naar Beers, waar een Nederlands gezin hun drie maanden onderdak bood. Daar konden ze even tot rust komen, nadenken over hun situatie en plannen maken voor de toekomst. Ihor begon Nederlands te leren en maakte kennis met de Nederlandse cultuur. Langzaam maar zeker verbeterden zijn kennis en vaardigheden. Op een gegeven moment moesten ze weer verhuizen en kwamen ze terecht in Noord-Brabant. In de zomer van 2024 belandden ze in Helmond.
Ihor en zijn familie moesten erg wennen aan de Nederlandse cultuur en levensstijl. Het eten was anders, en ook het weer was heel anders dan in Oekraïne.
Ihor luistert graag naar Nederlandse en Engelse muziek, gemengd met Oekraïens. Maar ze bouwen hun leven stap voor stap weer op. Ze hebben in Nederland een bestaan opgebouwd en beschikken nu over een paspoort en visum. Ihor zit nu in 4 vwo. Zijn favoriete vakken zijn wiskunde, natuurkunde en scheikunde. Hiermee kan hij zich verdiepen in indrukwekkende en fascinerende projecten. Zijn 19-jarige broer zit in 6 vwo op het Knippenberg College. Zijn jongste broer, van 15 jaar, zit in het tweede jaar van de havo op dezelfde school. Ihor vindt het soms nog moeilijk om met mensen te communiceren; hij weet niet altijd wat anderen van hem denken. Toch heeft hij mensen om zich heen bij wie hij zichzelf kan zijn en vrienden kan maken. Ihor doet aan taekwondo, omdat hij van vechtsport houdt en graag verder wil groeien in deze hobby.
Daarnaast wil hij in de toekomst verder studeren in de techniek. Later hoopt hij terug te kunnen naar zijn familie in Oekraïne en zijn leven daar opnieuw op te bouwen, zodra de oorlog voorbij is. Zijn moeder koos voor Nederland, omdat ze het een mooi land vindt met een bijzondere cultuur. Ze vinden Helmond een fijne woonplaats. Ihor viert kerst met zijn broers en ouders, maar het voelt anders dan in Oekraïne. Daar vierden ze kerst en nieuwjaar met hun grootouders en vrienden. Ze gingen bij elkaar op bezoek om samen aan tafel te zitten met allerlei lekkernijen en feest te vieren. Hier moeten ze nog wennen en een nieuwe traditie opbouwen. Ihor heeft contact met zijn familie in Oekraïne en met zijn vrienden via videobellen. Zo kunnen ze gebeurtenissen met elkaar delen. Voor Ihor betekent vrijheid dat hij kan doen wat hij graag wil. Hij voelt dat hij hier zichzelf kan zijn, zijn mening kan geven en kan zeggen wat hij wil.
Na een tijdje moesten ze naar een andere stad verhuizen, omdat ze andere plannen hadden voor hun toekomst. Met de auto gingen ze naar Druten, waar ze een lange tijd bleven. Maar later wilden ze toch ergens anders heen. Ze verhuisden naar Beers, waar een Nederlands gezin hun drie maanden onderdak bood. Daar konden ze even tot rust komen, nadenken over hun situatie en plannen maken voor de toekomst. Ihor begon Nederlands te leren en maakte kennis met de Nederlandse cultuur. Langzaam maar zeker verbeterden zijn kennis en vaardigheden. Op een gegeven moment moesten ze weer verhuizen en kwamen ze terecht in Noord-Brabant. In de zomer van 2024 belandden ze in Helmond.
Ihor en zijn familie moesten erg wennen aan de Nederlandse cultuur en levensstijl. Het eten was anders, en ook het weer was heel anders dan in Oekraïne.
Ihor luistert graag naar Nederlandse en Engelse muziek, gemengd met Oekraïens. Maar ze bouwen hun leven stap voor stap weer op. Ze hebben in Nederland een bestaan opgebouwd en beschikken nu over een paspoort en visum. Ihor zit nu in 4 vwo. Zijn favoriete vakken zijn wiskunde, natuurkunde en scheikunde. Hiermee kan hij zich verdiepen in indrukwekkende en fascinerende projecten. Zijn 19-jarige broer zit in 6 vwo op het Knippenberg College. Zijn jongste broer, van 15 jaar, zit in het tweede jaar van de havo op dezelfde school. Ihor vindt het soms nog moeilijk om met mensen te communiceren; hij weet niet altijd wat anderen van hem denken. Toch heeft hij mensen om zich heen bij wie hij zichzelf kan zijn en vrienden kan maken. Ihor doet aan taekwondo, omdat hij van vechtsport houdt en graag verder wil groeien in deze hobby.
Daarnaast wil hij in de toekomst verder studeren in de techniek. Later hoopt hij terug te kunnen naar zijn familie in Oekraïne en zijn leven daar opnieuw op te bouwen, zodra de oorlog voorbij is. Zijn moeder koos voor Nederland, omdat ze het een mooi land vindt met een bijzondere cultuur. Ze vinden Helmond een fijne woonplaats. Ihor viert kerst met zijn broers en ouders, maar het voelt anders dan in Oekraïne. Daar vierden ze kerst en nieuwjaar met hun grootouders en vrienden. Ze gingen bij elkaar op bezoek om samen aan tafel te zitten met allerlei lekkernijen en feest te vieren. Hier moeten ze nog wennen en een nieuwe traditie opbouwen. Ihor heeft contact met zijn familie in Oekraïne en met zijn vrienden via videobellen. Zo kunnen ze gebeurtenissen met elkaar delen. Voor Ihor betekent vrijheid dat hij kan doen wat hij graag wil. Hij voelt dat hij hier zichzelf kan zijn, zijn mening kan geven en kan zeggen wat hij wil.