80 jaar vrij zijn in Helmond
In 2024/2025 herdenken we dat Helmond tachtig jaar in vrijheid leeft. Een mijlpaal die ons herinnert aan de offers voor onze democratie en de verantwoordelijkheid om vrijheid te beschermen.
Met achttien leerlingen uit het mbo, vo en hbo werkten we aan het project ‘Tachtig jaar vrij zijn in Helmond’. Door ontmoetingen met mensen die oorlog hebben meegemaakt, hoorden zij aangrijpende levensverhalen over verlies, veerkracht en hoop. Voor de leerlingen werd het geen gewone schoolopdracht, maar een confrontatie met de realiteit van vrijheid – en wat het betekent als die vrijheid je wordt ontnomen.
Er zijn 22 verhalen opgetekend. Ze behoren tot het immaterieel erfgoed van Helmond. Deze verhalen verbinden ons met het verleden en inspireren ons om vrijheid te blijven waarderen.
Mohammed biedt nieuwe start aan vluchtelingen
Mohammad Khalil werd geboren als Palestijn in Syrië. Hij had een prima jeugd en rondde zijn school succesvol af. Op zijn negentiende stond hij voor een ingrijpende keuze: dienstplicht in het leger of een toekomst opbouwen buiten Syrië. Hij koos voor het laatste. Zijn familie bleef achter. Door de oorlog verloor hij zijn broer en zijn neef. Het doet hem pijn dat hij hen niet in hun laatste momenten heeft kunnen zien.
De beslissing om te vertrekken was zwaar, maar hij wilde vooruit. Hij vertrok naar Dubai, vond werk en probeerde daar een nieuw leven op te bouwen. Lange tijd was hij alleen, maar in zijn laatste jaar in Dubai kon zijn familie eindelijk bij hem komen. Sindsdien waren ze samen. Zijn zoons waren toen 17 en 9, en zijn dochter 13.
Zijn carrière bracht hem naar verschillende landen: van Dubai naar Oman, Libanon, Turkije en Thailand. Hij werkte op verschillende plekken en deed veel ervaring op. Uiteindelijk koos hij voor Nederland, waar zijn zussen en stiefmoeder al 12 jaar woonden en een bestaan hadden opgebouwd. De reis was lang met veel hindernissen. Hij nam de legale route: eerst van Turkije naar Griekenland en daarna naar Nederland. In totaal duurde het 25 dagen. Mohammad kwam als eerste, en pas anderhalf jaar later kon zijn familie volgen. Het moment waarop hij hen weer in zijn armen sloot, was een van de meest bijzondere in zijn leven. Hoewel hij het hier naar zijn zin heeft, voelt hij zich niet volledig thuis. Hij is blij dat hij zijn familie na acht jaar weer om zich heen heeft, maar soms voelt Nederland nog steeds als een tussenstation. Als zijn kinderen besluiten hier te blijven, blijft hij ook. Maar als zich ergens anders een betere kans voordoet, staat hij daar open voor. Toch geniet hij nu van de weekenden waarin hij zijn familie ziet. Zijn ene zus woont in Eersel, de andere in Eindhoven.
Zijn start in Nederland was niet makkelijk. Hij kwam terecht in een asielzoekerscentrum, waar alles nieuw was: de cultuur, de bureaucratie en zelfs het weer. De eerste periode was zwaar. Hij had iemand nodig om hem te helpen met vertalen, wat niet altijd eenvoudig was. Gelukkig sprak hij Engels, waardoor hij sneller zijn weg kon vinden. Dat was niet alleen handig voor het dagelijks leven, maar ook voor zijn carrière.
Na zes maanden kreeg hij zijn verblijfsvergunning en een woning in Helmond. Hij ging naar school en liep stage bij Tristo, waar hij al snel opviel door zijn ervaring en inzet. Tristo is een bedrijf in Helmond, partner van Senzer, dat statushouders in de regio Helmond-De Peel en Eindhoven helpt om volledig deel te nemen aan de maatschappij. Dit doen ze door ze te begeleiden naar passend werk. Senzer begeleidde hem naar deze werkplek, waar hij begon met een proefperiode van drie maanden. Binnen een maand zagen ze al dat hij veel in huis had en werd hij assistent-teamleider.
Toch wist hij dat hij meer kon en wilde. Hij besprak zijn ambities met zijn leidinggevenden. Zij gaven hem een proefperiode als manager, waarna hij na zes maanden definitief bij Tristo bleef werken met een parttime contract als operationeel manager. Bij Tristo leren mensen bovendien veel meer dan alleen een vak; ze krijgen ook begeleiding in taal en integratie.
Mohammad moest zich heel erg aanpassen aan de Nederlandse manier van leven. Hij merkte dat op tijd komen hier enorm belangrijk is – zelfs vijf minuten te laat komen wordt als respectloos gezien. Ook was hij verrast door de hoeveelheid papierwerk die overal bij komt kijken. Toch waardeert hij vooral de eerlijkheid in Nederland: mensen zeggen direct wat ze denken, ook als het niet altijd prettig is om te horen.
Nu ontwikkelt hij trainingen, met ondersteuning van Senzer. Hij informeert mensen over belangrijke onderwerpen zoals toeslagen, uitkeringen, salarissen, technische informatie en hun verantwoordelijkheden als burger en werknemer. Daarnaast helpt hij hen met zowel soft skills als hard skills. Op deze manier helpt hij veel mensen om een betere start te maken in Nederland.
Voor hem voelt zijn werk als een vorm van sociaal werk. Toen hij zelf naar Nederland kwam, had hij iemand nodig die hem kon begeleiden – iemand die meerdere talen sprak en hem kon coachen. Nu neemt hij zelf die rol op zich en helpt hij anderen om hun plek te vinden.
Voor Mohammad draait vrijheid niet alleen om doen wat je wilt, maar vooral om kunnen zeggen wat je denkt, zonder censuur. Vrijheid betekent een eigen mening hebben, je geloof uitoefenen en je waarden en normen naleven zonder angst om daar open over te zijn. Maar vrijheid is ook veiligheid. Iedereen heeft recht op vrijheid. Volgens hem is onderwijs een cruciaal onderdeel van vrijheid. “Je moet voor jezelf kunnen zorgen, naar school gaan en een manier vinden om je leven te verbeteren,” zegt hij. Zijn belangrijkste boodschap, vooral aan zijn kinderen, is dan ook: “Knowledge is really helpful. The more knowledge you have, the more you grow in your life.”
Dat is de kern van alles wat hij heeft meegemaakt en waar hij in gelooft.
Zijn start in Nederland was niet makkelijk. Hij kwam terecht in een asielzoekerscentrum, waar alles nieuw was: de cultuur, de bureaucratie en zelfs het weer. De eerste periode was zwaar. Hij had iemand nodig om hem te helpen met vertalen, wat niet altijd eenvoudig was. Gelukkig sprak hij Engels, waardoor hij sneller zijn weg kon vinden. Dat was niet alleen handig voor het dagelijks leven, maar ook voor zijn carrière.
Na zes maanden kreeg hij zijn verblijfsvergunning en een woning in Helmond. Hij ging naar school en liep stage bij Tristo, waar hij al snel opviel door zijn ervaring en inzet. Tristo is een bedrijf in Helmond, partner van Senzer, dat statushouders in de regio Helmond-De Peel en Eindhoven helpt om volledig deel te nemen aan de maatschappij. Dit doen ze door ze te begeleiden naar passend werk. Senzer begeleidde hem naar deze werkplek, waar hij begon met een proefperiode van drie maanden. Binnen een maand zagen ze al dat hij veel in huis had en werd hij assistent-teamleider.
Toch wist hij dat hij meer kon en wilde. Hij besprak zijn ambities met zijn leidinggevenden. Zij gaven hem een proefperiode als manager, waarna hij na zes maanden definitief bij Tristo bleef werken met een parttime contract als operationeel manager. Bij Tristo leren mensen bovendien veel meer dan alleen een vak; ze krijgen ook begeleiding in taal en integratie.
Mohammad moest zich heel erg aanpassen aan de Nederlandse manier van leven. Hij merkte dat op tijd komen hier enorm belangrijk is – zelfs vijf minuten te laat komen wordt als respectloos gezien. Ook was hij verrast door de hoeveelheid papierwerk die overal bij komt kijken. Toch waardeert hij vooral de eerlijkheid in Nederland: mensen zeggen direct wat ze denken, ook als het niet altijd prettig is om te horen.
Nu ontwikkelt hij trainingen, met ondersteuning van Senzer. Hij informeert mensen over belangrijke onderwerpen zoals toeslagen, uitkeringen, salarissen, technische informatie en hun verantwoordelijkheden als burger en werknemer. Daarnaast helpt hij hen met zowel soft skills als hard skills. Op deze manier helpt hij veel mensen om een betere start te maken in Nederland.
Voor hem voelt zijn werk als een vorm van sociaal werk. Toen hij zelf naar Nederland kwam, had hij iemand nodig die hem kon begeleiden – iemand die meerdere talen sprak en hem kon coachen. Nu neemt hij zelf die rol op zich en helpt hij anderen om hun plek te vinden.
Voor Mohammad draait vrijheid niet alleen om doen wat je wilt, maar vooral om kunnen zeggen wat je denkt, zonder censuur. Vrijheid betekent een eigen mening hebben, je geloof uitoefenen en je waarden en normen naleven zonder angst om daar open over te zijn. Maar vrijheid is ook veiligheid. Iedereen heeft recht op vrijheid. Volgens hem is onderwijs een cruciaal onderdeel van vrijheid. “Je moet voor jezelf kunnen zorgen, naar school gaan en een manier vinden om je leven te verbeteren,” zegt hij. Zijn belangrijkste boodschap, vooral aan zijn kinderen, is dan ook: “Knowledge is really helpful. The more knowledge you have, the more you grow in your life.”
Dat is de kern van alles wat hij heeft meegemaakt en waar hij in gelooft.